چاوپێكه‌وتن

بەسێ هۆزات: گەریلا داگیرکەری لە ریشەوە دەردەهێنێت، دەوڵەتی تورک راستیەکان دەشارێتەوە

هاوسەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەریی کەجەکە بەسێ هۆزات سەرنجی راکێشا بۆ سەر هێرشە داگیرکەرییەکان و وتی، “گەریلا دووەم سوپای گەورەی ناتۆ لە ریشەوە هەڵدەکەنێت، دەوڵەتی تورک راستیەکان دەشارێتەوە. ناڕەزایەتی لە باشور کەمە، دەبێت قیامەت هەڵسێنن”.

هاوسەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەریی کەجەکە بەسێ هۆزات بەشداری لە بەرنامەیەکی تایبەتی کەناڵی مەدیا خەبەردا کرد و لەسەر پرسەکانی وەک گۆشەگیری لە ئیمراڵی و داگیرکەری قسەی کرد.

چاوپێکەوتنەکەی بەسێ هۆزات بەم جۆرەیە:

با لە پرسی گۆشەگیری چڕ لە سەر رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دەستپێبکەین. هەروەها هەڵمەتێک لەپێناو ئازادی رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان لە ئارادایە. پێشتر بە بەرفراوانی هەڵسەنگاندن بۆ ئەو هەڵمەتە کرابوو. بۆ ئەم قۆناغەی ئێستا بۆ دواوە دەبێت مامەڵەکەی بە چ شێوەیەک بێت؟

هیچ هەواڵێک لە رێبەر ئاپۆوە وەرنەگیراوە. سیستمێکی گۆشەگیری و ئەشکەنجەی سیستماتیک هەیە. لەو ساڵانەی دیدار لەگەڵ پارێزەران ئەنجامدرا. لە ساڵی ٢٠١٣ تا ساڵانی ٢٠١٤ و ٢٠١٥ شاندی هەدەپە هەندێک دیداری ئەنجامدا. بەم جۆرە ماوە ماوە هەندێک دیدار ئەنجامدرا، سەبارەت بە دۆخی رێبەرایەتی و سیاسەتەکان سەر ئیمراڵی رای گشتی، گەلەکەمان و ئێمە هەندێک زانیاریمان وەرگرت، ئێمە چاودێری و بەدواداچوونمان دەکرد. بەڵام ئەوەش بە واتای ئەوە نەبوو کە گۆشەگیری هەڵگیراوە، لەئارادا نەماوە و هەلومەرجی تەندروستی، ئاسایش و ئازادی رێبەر ئاپۆ مسۆگەر بووە. لەراستیدا سیستمی ئەشکەنجە و گۆشەگیری ٢٦ ساڵە بەردەوامە. دەبێت بەم جۆرە پێناسە بکرێت. ئێستا باسی ٤١ مانگ دەکرێت کە بە هیچ جۆرێک زانیاری لە بارەی رێبەر ئاپۆوە بەردەست نییە. دۆخێکی بەو جۆرەیە کە بەتەواوەتی پەیوەندی پچڕاوە. لەراستیدا ئەوە ٤١ مانگ نییە. ئەو پرۆسەیە بە گوێرەی گفتوگۆیەکی کورتی تەلەفونی لەگەڵ محەمەد ئۆجالان و عومەر ئۆجالان کە لە ئاداری ٢٠٢١ لەگەڵ رێبەر ئاپۆ ئەنجام دراوە، دەگێڕدرێتەوە، بەڵام ئەوەش دیدار نەبوو. لەو گفتوگۆیەدا هەلومەرجی رێبەر ئاپۆ، ئیمراڵی، دۆخی ئەو، تەندروستی و سەلامەتی ئەو بە باشی نازانراوە. لەو پەیوەندیە تەلەفونیەدا لەسەر هیچ شتێک قسە نەکرا. گفتوگۆیەکی یەک دوو خولەکی بوو. خۆی لە خۆیدا رێبەرایەتی رەخنەی لە شێوازی گفتوگۆی بەو جۆرە گرتبوو. وتی، ئێوە دەکەونە داوەوە. وتی ‘دەبێت پارێزەرەکانم لەگەڵمدا کۆببنەوە، مافی ئەوەم هەیە چاوم بە پارێزەرانم بکەوێت. مافی یاسایی و دەستوریم هەیە. ئەگەر دیدارێک بێت دەبێت لەگەڵ پارێزەرەکانمدا بێت’. لەو چوارچێوەدا گفتوگۆیەک یەک بۆ دوو خولەکی کراوە.

لەو گفتوگۆیەوە لە زۆر شت تێنەگەیشتین، خۆی لە خۆیدا کاتێک رێبەرایەتی بەم جۆرە قسەی کرد و هەڵوێستی نیشاندا، دەوڵەت دەستوەردانی کرد و کۆتایی بە پەیوەندییە تەلەفونیەکە هێنا. هەربۆیە زۆر زیاتر لە ٤١ مانگە، واتە لە راستیدا لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٩ەوە بەتەواوەتی پەیوەندییەکە پچڕاوە.

هیچ هەواڵێک لە رێبەر ئاپۆوە نازانرێت. ئەگەر لە بیرتان مابێت، لە ٢ی ئایاری ٢٠١٩ەوە تا ١٢ی حوزەیران ٣ دیدار لەگەڵ پارێزەران ئەنجام درا. دیدار لەگەڵ بنەماڵەش ئەنجامدرا، پارێزەرانیش سێ جار دیداریان کرد. لەو دیدارانەدا لەسەر دۆخی رێبەر ئاپۆ، هەلومەرجی ئیمراڵی، سەلامەتی و دۆخی تەندروستی ئەو، ئێمە، گەلەکەمان، رای گشتی هەندێک زانیاریمان وەرگرت. بەڵام دواتر پەیوەندی بە تەواوەتی پچڕا، دۆخێکی گۆشەگیری چڕ سەپێندرا و بەردەوام بوو. هەربۆیەوە دەبێت لەو کاتەوە هەژمار بکرێت. واتە لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٩ وەوە هیچ هەواڵێکی رێبەر ئاپۆ نازانرێت. بەراستیش دۆخی ئیمراڵی چییە، دۆخی تەندروستی ئەو هەڤاڵانەی لەگەڵ رێبەر ئاپۆ زیندانین چییە، هیچ هەواڵێک لەبەردەستدا نییە. لە وەها دۆخێدا هەندێک کاربەدەستی ئاکەپە دەڵێن کەی ئۆجالان بیەوێت دەتوانێت چاوی بە بنەماڵەکەی بکەوێت. هەندێک لایەنیش پەیدادەبن و دەڵێن ئۆجالان دەتوانێت بنەماڵەکەی ببینێت، بەڵام رێکخراو رێگە نادات. پڕۆپاگەندەی بەو جۆرە دەکەن. لەناو گەلدا ئەو پرۆپاگەندەیە بڵاودەکەنەوە لەناو کورداندا بڵاوی دەکەنەوە. هەندێک لایەن کە دیداریان لەگەڵ ئەنجام دەدەن بەم جۆرە قسەیان لەگەڵ دەکەن ‘ئۆجالان خوازیاری چارەسەریە، بەڵام بزوتنەوەکە چارەسەری ناوێت’. پرۆپاگەندەی بەو جۆرە دەکەن، قسەی بەم جۆرە دەکەن. روونە کە شەڕێکی گەورەی تایبەت لەئارادایە. هەر کە بەم جۆرە تەنگەتاو دەبێت و ناتوانێت باس لەم گۆشەگیرییە هەنوکەییە بکات، ناڕەزایەتی کۆمەڵاتی، ناڕەزایەتی رای گشتی، هەڵوێستی زۆر لایەن لەسەر ئاستی نێونەتەوەیی، دیموکراتیک، چەپ، سۆسیالیست، ئازادیپارێز و دیموکراتیک، ناڕەزایەتییەکان دەبێتە مایەی زیاتر تەنگەتاوبوونیان. ناتوانن پاساو بۆ ئەو تاوانە بهێننەوە. لەبەر ئەوەی دەوڵەتی تورک لەئێستادا تاوان لە دژی مرۆڤایەتی دەکات، تاوان لە دژی یاسا دەکات. واتە هەم یاسای خۆی و هەمیش یاسای نێونەتەوەیی بە تەواوەتی هەڵگرتووە و کاری پێناکات و پێشێلی کردووە. هەربۆیە هیج پاساوێک هەڵناگرێت. ئێستا ئەو دۆخەی کە لە ئیمراڵی روودەدات لە هەموو روویەکەوە تاوانە لە دژی مرۆڤایەتی. کۆمەڵکوژی یاسایە، کۆمەڵکوژی مرۆڤایەتیە. دۆخێکی بەو جۆرە لە ئارادایە. بۆ پەردەپۆشکردنی ئەو تاوانە هەوڵ دەدات تێگەیشتنی جیاواز ساز بکات، کاتێک ناتوانێت پاساوی بۆ بهێنتەوە دەست بە درۆکردن دەکات. هەوڵ دەدات دەوروبەر بخەڵەتێنێت، بێگومان ئەوەش دۆخی مەترسیداری دەوڵەتی تورک دەخاتەڕوو.

بەر لە ماوەیەک کۆبوونەوەی نەتەوەیەکگرتووەکان هەبوو. لەو کۆبوونەوەشدا دۆخی گۆشەگیری، پچڕاندنی تەواوەتی پەیوەندی کەوتبووە بەرباس. زۆر پرسیار بەرەوڕووی شاندی تورکیا کرابوونەوە. نەیانتوانیبوو پاساو بۆ دۆخەکە بهێننەوە، نەیانتوانی بڵێن گۆشەگیری وتیان قەدەغە. ئێستا ئێمە باشتر تێدەگەین، واتە بۆچی سزای دیسپلین دەسەپێندرێن و جێبەجێ دەکرێن؟ ئەو مرۆڤانەی کە هەواڵیان نازانرێت و لە گۆشەگیرییەکی رەهادان، ئایا دەتوانن چ تاوانێکی دیسپلین ئەنجام بدەن؟ ئەمە سیاسەتێکە. ئێستا ناتوانن پاساو بۆ ئەوەش بهێننەوە. ناوەیان ناوە قەدەغە. دەڵێ من سزای دیسپلین جێبەجێ دەکەم، قەدەغەیە، لەبەر ئەوە پارێزەران ناتوانن دیدار ئەنجام بدەن، لەبەر قەدەغە ناتوانێت دیدار ئەنجام بدات. ناتوانێت بڵێت گۆشەگیری، لە بەر ئەوەی تاوان ئەنجام دەدات. دۆخێکی تاوان لە ئارادایە. ئەوەی بە قەدەغە ناوی دەبەن خۆی لە خۆیدا گۆشەگیریە. لەبەر ئەوەی ناتوانێت بە ئاشکرا بیڵێت، بەو جۆرە گوزارشتی لێدەکات.

هەربۆیە ئەوەمان بینی. هەڵمەتی ئازادی رێبەر ئاپۆ ئاستێکی زۆر گرنگی ئافراند. دەوڵەتی تورک ئێستا کەوتووەتە دۆخێکی بەو جۆرە دژوار، بەو جۆرە تەنگەتاو بووە، کە نازانێت تاوانەکەی، تاوان لە دژی مرۆڤایەتی، تاوان لە دژی یاسا پاساوی بۆ بهێنێتەوە. هەوڵ دەدات پەردەپۆشی بکات. درۆ دەکات، هەوڵ دەدات هەموان بخەڵەتێنێت. بێگومان کەسی پێناخەڵەتێندرێت.

مانگی ئەیلول کۆبوونەوەی کۆمیتەی وەزیرانی ئەنجومەنی ئەوروپا هەیە. مافی هیوا دەخەنە ڕۆژەڤی خۆیانەوە. نوسینگەی یاسایی سەدە داواکاری زۆر گرنگی دەبێت. پارێزەران لە نوسینەگەی یاسای سەدە قسەکەن و هەڵسەنگاندن دەکەن، لە نزیکەوە بەدواداچوونی بۆ دەکەن. دیارە نوسینگەی یاسایی سەدە بە ئامادەکارییەکەی زۆر جدییەوە خۆی بۆ کۆبوونەوەکە ئامادە دەکات. ڕەوشەکە بە شێوەیەکی جدی دەخاتە ڕۆژەڤی خۆیەوە و داخوازی گرنگ دەخەنەڕوو. ئەم داواکاریانە زۆر گرنگە. ئەنجومەنی ئەوروپا هاوبەشی ئەم تاوانەیە. کۆمیتەی وەزیرانی ئەوروپایش هاوبەشی ئەم تاوانەیە. سی پی تی، دادگای مافەکانی مرۆڤی ئەوروپا و دەوڵەتی تورکیش هاوبەشی ئەم تاوانەیە. ئەم سیستەمە، سیستەمی ئیمراڵی، سیستەمی گۆشەگیری و ئەشکەنجەیە، سیستەمی قڕکاری دروست دەکات. ساڵانێکە لەم شتە دەڕوانن. لە بەرامبەر ئەم سیستەمی ئەشکەنجەیە کە دەوڵەتی تورک بەڕێوەی دەبات لە بێدەنگیدان، دەبنە هاوکاری سیستەمەکە. لە ئاستی ئێستادا ئیدی پێویستە ئەم هێزە هەڵوێستێکی جدی پیشان بدەن. پێویستە چیدی ئەم هێزە نەبێتە هاوبەشی تاوانی قڕکردن، تاوان لە دژی مرۆڤایەتی، تاوانی یاسایی، کۆمەڵکوژی یاسایی. ئەو یاسایی کە خۆیان دایانهێناوە لەناوی دەبەن. پەیمان و یاسا نێونەتەوەییەکان لە لایەن تورکیاوە پێشێل دەکرێت. ئەم تاوانە دەکات؛ بۆیە ئەوانیش خۆی لە خۆیدا بەرپرسیارن. لەسەرووی هەموویەوە ئەنجومەنی ئەورپا، سی پی تی، کۆمیتەی وەزیرانی ئەوروپا، دامەزراوەکانی سەر بە ئەنجومەنی ئەوروپاش بەرپرسیارن. هاوبەشی سەرەکی لەم دۆخەدا ئەنجومەنی ئەوروپایە. پێویستە ئیدی ئەنجومەنی ئەوروپا کۆتایی بەم تاوانەی بهێنێت. نەبێتە هاوبەشی ئەم تاوانە. بەرامبەر بە بابەتەکە هەڵوێستی یاسای، دادپەروەرانە، ئەخلاقی و ویژدانی پیشان بدات. پێویستە هەڵوێست بەرامبەر دەوڵەتی تورک پیشان بدات. ئەمە زۆر گرنگە و دەبێت کۆتایی بەم سیستەمی ئەشکەنجە و گۆشەگیرییە بهێنرێت. لەم دۆخەی ئێستادا ئیدی پێویستە ئەمە بەکۆتابێت.

لە ڕووی یاسایشەوە بەڕاستی تێکۆشانێکی گرنگ بەڕێوەبرا. گەر دەتوانین گفتوگۆی ئەم بابەتە بکەین بەڕاستی لە سایەی ئەم تێکۆشانەوەیە. بە هەڵمەتی ئازادی نێونەتەوەیی ئەم ئەنجامە بەدەست هاتووە. ئەمە ئەنجامێکی گرنگ و سەنگینە. لەم کۆتاییانەدا ٦٩ کەسی هەڵگری خەڵاتی نۆبڵ بۆ ئازادی ڕێبەرایەتی، لەبەرامبەر سیستەمی گۆشەگیری و ئەشکەنجی ئیمراڵیدا هەڵوێستیان پیشاندا. بۆ چەندین شوێن، چەندین میکانیزمی بڕیاردان نامەیان نوسی. نامەیان بۆ کۆمیتەی وەزیرانی ئەنجومەنی ئەوروپا نوسی. نامەیان بۆ ئەردۆغانیش نارد. بۆ ئەنجومەنی ئەوروپا، بۆ چەندین دامەزراوە، بۆ دامەزراوەی نێونەتەوەیی نامەیان نارد. ئەمە ڕێبازێکی زۆر گرنگە. پێویستە درێژە بە کاری لەم شێوەیە بدەن. ڕێبەر ئاپۆ بەناوی بەها مرۆڤایەتییەکانەوە لەو جێگەیە لە بەرخۆداندایە. لە ئیمراڵی بەرخۆدان دەکات. ماوەی ٢٦ ساڵە لە بەرخۆداندایە. بۆ ئازادی و یەکسانی گەلان بەرخۆدان دەکات. بۆ دیموکراسی بەرخۆدان دەکات. بۆ ئازادی ژن بەرخۆدان دەکات. بۆ ئازادی ناسنامەی هەموو ژێردەستەکان بەرخۆدان دەکات. بۆیە نوێنەرایەتی ویژدانی مرۆڤایەتی دەکات. نوێنەرایەتی بەهاکانی مرۆڤایەتی دەکات. بۆیە لەمڕۆدا هەموو ئەوانەی لە جیهاندا بەدوای ئازادی، یەکسانی، دادپەروەری و حەقیقەتدا دەگەرێن، لە هەموو جێگەیەک گروپ و کۆبوونەوەی کۆمەڵایەتی بەم ئامانجەوە دەجوڵێنەوە و داوای ئازادی ڕێبەر ئاپۆ دەکەن. بۆیە بەڕاستی ئازادی ڕێبەر ئاپۆ ئازادی هەموویانە. ئازادی هەموو گەلانە. نەک بە تەنها ئازادی کوردانە، ئازادی مرۆڤایەتییە. پێکهێنانی بەهاکان لە فۆرمێکی ئازاددا، هەبوون و سەنگی بەهاکانە. بۆیە پێویستە ئەم خەباتە بەشێوەیەکی زۆر بەهێزتر بەڕێوەببرێت. یانی دەبێت پارادایمەکانی ڕێبەر ئاپۆ بڵاوبکرێنەوە. ئەمە کارێکی گرنگە. پێویستە ئێمە ئەم کارە بە بەهێزییەوە بەڕێوەبەرین.

بۆ نمونە کۆڵەکە و بناغەی ئەو کارە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کەمە، لە ئەوروپا و لە ئاسیا و لەسەراسەری جیهان کەموکوڕی هەیە. بەڵام بە تایبەت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا گرنگی ئەم کارە لە ئێستادا زۆر زیاتر تەماشا دەکرێت. کۆمەڵگە، گەل، ڕۆشنبیر، هونەرمەند، دیموکراتیک خوازان، تەڤگەرەکانی ژن و گەنجان، دیموکراتیک خوازان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێویستە فکر و تێزەکانی ڕێبەر ئاپۆ بەشێوەی بەهێزتر بخەنە بەرباس. پێویستە فکری ڕێبەر ئاپۆ بگەیەنین بە هەموو کەسێک. پێویستییەکی گەورەمان بەمە هەیە. لەبەرئەوەی ناوەندی شەڕی سێهەمی جیهانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە. بەڕاستی کۆمەڵگەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ئازاردایە. یانی لە هەموو جێگەیەک توندوتیژی، شەڕ، کۆمەڵکوژی و قڕکردن هەیە. لە ئێستادا کوردستان بووە بە ناوەندی قڕکردن. دەوڵەتی تورک سیاسەتێکی قڕکردنی مەترسیدار بەڕێوەدەبات. بە دەیان هەزار فەلەستینی لە لایەن ئیسرائیلەوە کوژراون. قڕکردن دەسەپێنرێت و ئەم شەڕی سێهەمی جیهانییە لە کوردستان، فەلەستین و تەواوی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بڵاو دەبێتەوە. دەوڵەتی تورکیش بۆ بڵاوکردنەوە و تەشەنەکردنی ئەم شەڕە ئەوەی لەدەستی بێت دەیکات.

بە هەمان شێوە ئیسرائیل بە سیاسەتە قڕکارییەکانی ئێستای ئەم شەڕە قووڵتر دەکاتەوە. بۆیە پڕۆژەکانی ڕێبەر ئاپۆ، پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیک، پڕۆژەی سیستەمی کۆنفیدراڵی دیموکراتیکی، بەڕاستی سەرەتاییترین پڕۆژەی چارەسەری هەموو ئەم کێشانەن کە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ئەزموون کراون. لەگەڵ ئاشنابوونی کۆمەڵگەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەو بیرۆکانە، لەگەڵ ئاشنابوونی ڕۆشنبیرانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، چەندین بازنە، چەندین توێژ، چەندین تاک و بزووتنەوەی ناوچەکە بە دوای ئازادی و یەکسانی و دادپەروەری و دیموکراسیدا دەگەڕێن بەو بیرۆکانە ئاشنا دەبن، پێموایە بزووتنەوەی دیموکراسی زۆر بەهێز و دیموکراسی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا سەرهەڵدەدات خەباتەکە گەشە دەکات.

کورد نزیکەی٥٠ ساڵە پێشەنگایەتی ئەم کارە دەکات. تەڤگەری ئازادی کوردستان پێشەنگایەی ئەمە دەکات. لەم بابەتەدا تێگەشتنێکی جدی، ڕۆشنگەری و گۆڕانکارییەکی یەکلایکەرەوە هەیە.

گەر ئێمە ئەمە بەشێوەیەکی بەهێز بکەین و پارادایمەکانی رێبەرایەتی لە هەرێمەکە بڵاوببێتەوە، ئەوکاتە شۆڕشی دیموکراتیکی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست نزیکتر دەبێتەوە و کۆتایی بەم شەڕە دێت. بەم هۆکارە پێویستە کۆڵەکە و بناغەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی هەڵمەتەکە بەهێزبکەین. هەروەها تەڤگەری ژن، پێویستە بە ڕۆڵێکی زۆر بەهێز هەستێت. بێگومان تاوەکو ئێستا ژنان لە ئاستێکی گرنگدا پێشەنگایەتیان لە هەڵمەتەکە کردووە، گەنجانیش پێشەنگایەتییان کردووە. بە تایبەتی لە چالاکییە کۆمەڵایەتییەکاندا ڕۆڵێکی گرنگیان گێڕا. لە ناساندن و ڕاگەیاندی پارادایمی ڕێبەر ئاپۆدا بە تایبەت لە ڕێگەی ژنۆلۆژییەوە تەڤگەری ژن لەم بابەتەدا ڕەنجی دا، هەوڵی دا، تێکۆشا. دەبینین ئەو بیرۆکانەی کە ڕێبەر ئاپۆ سەبارەت بە ژن، کێشەی ژنان، کێشە و داواکاری ئازادیی ژنان پەرەی پێداوە، گەورەترین کاریگەری لەسەر جیهانی ئەمڕۆ دروست کردووە. تێکۆشانی لەم بابەتەدایە.

لە مێژووی مرۆڤایەتیدا زۆر لە بزووتنەوە وپێشەنگەکانی ژنان سەریان هەڵدا و بیرۆکە و تیۆرییان خوڵقاند و بۆ ئازادیی ژن تێکۆشانیان کرد. رێبەرە جیاوازەکانی سۆسیالیست بابەتی زۆر گرنگیان چەسپاند، هەڵسەنگاندنیان بۆ کرد و بیرۆکەیان لەسەر پرسی ژن خوڵقاند. بەڵام هیچیان هێندەی ڕێبەر ئاپۆ بە قووڵی سەرنجیان لەسەر ئازادیی ژن دانەناوە و نەچوونەتە قوڵایی، بیر، تیۆری و ئایدۆلۆژییەوە و فەلسەفەی نەخوڵقاند و هێزی بۆ جێبەجێ کردنی دانەمەرزاند. ئەمە ڕاستییەکە. بۆیە ئەگەر بتوانین ئەو بیر و کار و هەوڵ و تێکۆشانەی ڕێبەرایەتی کە بۆ ئازادیی ژن بەرهەمی هێناوە هێندەی تر بگەیەنینە ژنان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، من پێم وایە دە هێندەی زیاتر ژنان خاوەنداری لە ئازادی ڕێبەر ئاپۆ دەکەن.

هێزێکی بەتواناتری ژنان بەشداری ئەم تێکۆشانە دەکەن. ئازادی کورد لەگەڵ بزووتنەوەی ژنان پێشەنگایەتی ئەم تێکۆشانە دەکات. بۆیە لەم ئاستەدا پێویستە درێژە بە تێکۆشانێکی بەهێزتر بدەین.

ئەگەر بەم شێوەیە بتوانین تێکۆشانێکی فرەلایەنە ئەنجام بدەین، ئەگەر بتوانین پارادایم، تێکۆشانی کۆمەڵایەتی، بە تایبەت لەگەڵ تێکۆشانی بزووتنەوەی ژنان و تێکۆشانی یاسایی بڵاو بکەینەوە، ئەوا دەتوانین مەرجی تەندروستی و سەلامەتی ئازادی بۆ ڕێبەر ئاپۆ لە ماوەیەکی کورتدا بە هەڵمەتی ئازادی ڕێبەر ئاپۆ بخوڵقێنین. ئاستی ئێستای هەڵمەتەکە وا دەکات ئەم ئەنجامانە ببێتە هەواڵێکی دڵخۆشکەر بۆ ئێمە هەموومان. لە هەموو ڕوویکەوە سەرکەوتن ئەنجامێکی گرنگ بەدوای خۆیدا دەهێنێت.

‘گەریلا دووەم و گەورەترین سوپای ناتۆ لە ڕەگ و ڕیشەی خۆی هەڵدەکەنێت’

ئێمە لە ٤٠ـەمین ساڵەی هەڵمەتی ١٥ی ئابداین. جێگای ئەم هەڵمەتە مێژووییە لە تێکۆشاندا دیارە. لەسەر ئەم هەڵمەتە مێژووییە دەتوانن چی بڵێن؟

بە بۆنەی هەڵمەتی ١٥ی ئابەوە پیرۆزبایی لە گەلەکەمان دەکەم. هەڤاڵ عەگید، مەعسوم کۆرکماز فەرماندەی ئەفسانەیی گەلەکەمان بە ڕێز و خۆشەویستی و پێزانینەوە بەبیر دێنمەوە.

لە ١٥ی ئابەوە تا ئێستا زیاتر لە ٥٠ هەزار شەهیدمان لەم تێکۆشانەدا بەخشیوە. هەموو شەهیدانی ئازادی و شۆڕش بە ڕێز و عەشق و پێزانینەوە بەبیر دێنمەوە. ئەو بەڵێنەی بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی شەهیدان داومانە دووبارەی دەکەمەوە.

لە مانگی ئابدا زۆر شەهیدی هێژامان داوە. ئاتاکان ماهیر، زەکی شەنگالی، ئەنگین سینجەر، ئەرداڵ، ساری ئیبراهیم، ​​عەزیمە. هەوەها زۆر هەڤاڵی هێژای دیکەمان شەهید بوون. هەڤاڵان هەرەکۆڵ ئەکین لە باکووری کوردستان، هەروەها بەشێکی زۆر لە هەڤاڵانمان لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بوون وەک فرات، باهۆز، سەما، ڕۆناهی، دڵگەش، هەروەها لەم ماوەیەی دواییدا، هەم لە باکوور و هەم لە هەرێمەکانی پاراستنی میدیا، بە تایبەت لە زاپ و مەتینا، زۆر شەهیدی دیکەمان داوە.

بەڕاستی هەڵمەتی ١٥ی ئاب بۆ گەلی کورد، بۆ گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بۆ ژنان مانایەکی زۆر گرنگی هەیە.

هەڵمەتی ١٥ی ئاب نابێ تەنیا وەک تێکۆشانێکی گەریلایی، چالاکییەکی چەکداری گەلێک، شەڕی بەرگری گەلی کورد سەیر بکرێت، یان وەک چالاکییەکی سەربازی نابێ سەیر بکرێت. بۆ ئێمە هەنگاوی ١٥ی ئاب لە کوردستان و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەنگاوێکی ڕۆشنگەرنەیە. بە هەڵمەتی ١٥ی ئاب شۆڕشێکی گەورەی بیرکردنەوە و ڕامان لە کوردستان دەستی پێکرد، شۆڕشێکی گەورەی گەل بوو، هاوکات شۆڕشی گەورەی ژنان بوو.

لە ڕاستیدا ئەو بێ متمانەیی، بێباکی، ڕەشبینی و بێ ئومێدییەی کە دوژمن لە کۆمەڵگای کوردستاندا دروستی کردبوو، لەناوچوو. کۆمەڵگای کوردی دیسان بۆ بەدەست هێنانی ئازادی بەرخۆدانی کرد، بەئاگا هاتەوە، هۆشیار بوویەوە، جەوهەر و حەقیقەتی خۆی دیسان دۆزییەوە، ورەی پەیدا کرد، ئیرادەی بەدەست هێنا و خۆی بەڕێکخستن کرد. کە خۆی بەڕێکخستن کرد، تێکۆشانی دەست پێکرد، کە تێکۆشانی کرد بوێرتر بووەو، هیوا و بڕوای بە ئازادی زیاتر گەشەی کرد.

ئەمەش بە دڵنیاییەوە کاریگەری لەسەر کۆمەڵگەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش هەبوو. ئەوەها دەیبینین ئەمڕۆ پێشەنگایەتی کۆمەڵگای ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەکات، لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێشەنگایەتی شۆڕشی دیموکراتیک دەکات. ئەمەش واتە شۆڕش لەناو شۆڕشدا.

لە ڕاستیدا هەنگاوی ١٥ی ئاب لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زەمینەیەکی بەهێزی لە هەموو لایەکەوە لە ڕووی چاکسازی و ڕێنێسانس و رۆشنگەرییەی خوڵقاند. ئەو زەمینەی دروست کرد و واقیعێکی زۆر بەهێزی بۆ ئەوە خوڵقاند. واقیعی کۆمەڵگا و واقیعی ڕووناکبیرانی خوڵقاند. هەروەها ڕاستی شۆڕشگێڕیی و جەنگاوەری خوڵقاند.

هەڵمەتی ١٥ی ئاب واتا و قووڵی خۆی هەیە. سوپای ژنان، بە دڵنیاییەوە لە ناو سوپای ئەم گەلەدا پەرەی سەند. هەڤاڵ بێریتان بوو بە ناسنامە و کەسایەتی سوپای ژنان.

هەروەک چۆن هەڤاڵ عەگید بوو بە ناسنامە و شوناسی سوپای گەل، هەڤاڵان گوڵناز کاراتاش، بێریتان، زیلانیش هێڵی بەرخۆدان و کەسایەتی و شوناسی سوپای ژنانن، ئەوان گەریلای ژنیان خوڵقاند. بۆیە سوپایەکی کلاسیک نییە. سوپای گەریلا لە کوردستان بە ژن و پیاو و سوپای گەل و سوپای ژنان، ڕێکخستنێکی ئایدیۆلۆژی، فەلسەفی، بەڕێکخستنی، بە ئیرادە و زانا و خاوەن کەسایەتییەکی ئازادیخواز و شۆڕشگێڕە.

ئەم تێکۆشانە گۆڕا بۆ تێکۆشانی پێشەنگایەتی گەل. لەم تێکۆشانەدا سیاسەتی دێموکراتیک بەرهەم هات. لە ناو ئەو تێکۆشانەدا، تێکۆشانی دیموکراتیک و زۆر لایەنی ئایدیۆلۆژی دامەزران و بە ناوی گەلەکەمانەوە بوو بە پاڵپشت.

باسی دەستکەوتەکانی ڕۆژئاوا دەکرێن. باس لە دەستکەوتە بەنرخەکانی باکوور دەکرێت. هەروەها باسی زانا بوون و ڕاستی گەڵێکی بەڕێکخستن کراو لە باشوور و ڕۆژهەڵات دەکرێت.

هەموو ئەم دەستکەوتانە لە سایەی ئەم تێکۆشانەوە بەدەست هاتووە. کۆمەڵگایەکی تێگەیشتوو، بە ئیرادە، بەڕێکخستنی، میراتێکی زۆر بەهێزی ئازادی بەرهەم هێناوە و بە دڵنیاییەوە بەهایەکی زۆری خوڵقاندووە.

بێگومان لە لایەنی سەربازی و بارودۆخی خۆپارێزییەوە زۆر گرنگە. لەسەرووی ئەوەشەوە پێشکەوتن لە دایک بوو. ئێستاش گەلەکەمان و گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و مرۆڤایەتی پێویستیان بەم تێکۆشانە مەزنەیە.

واتە لە شوێنێکی وەک ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە جەنگی جیهانی سێیەم لە ئارادایە، خوێنی مرۆڤەکان دەڕژێت، مرۆڤەکان ئازار دەچێژن، کۆمەڵگا پێویستی بە پاراستن و هێزی بەڕێکخستنیە، لە سەردەمێکی وەهادا تێکۆشانی گەریلا، پاراستنی ڕەوا، خۆپاراستن زۆر گرنگە، ئێستا دۆخێکی بەم شێوە هەیە. بە تایبەت لە جوگرافیایەکدا کە تورکیا هێرشی جینۆسایدی بەربڵاو ئەنجام دەدات، پاراستنی ڕەوا و بەرگری نەبێت نابێت.

ئەمە پێویستییەکە. بۆیە لەسەر هێڵی مەعسوم کۆرکماز و بێریتان، هەڤاڵانی ژن و پیاو، سوپای گەلەکەمان، سوپای ژنانمان خۆیان نوێ کردووەتەوە. بەپێی خواستی ئەم سەردەمە، بەپێی ڕاستیەکان، بەپێی چەمکی شارستانیەتی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک، خۆیان سەر لەنوێ بنیات ناوە و ئاستێکی گرنگی تێکۆشان و پاراستنی ڕەوایان خوڵقاندووە.

چ لە ڕووی تاکتیک و هەم لە ڕووی تەکنەلۆژیاوە، سوپای تورکیا دووەم ‌هێزی سوپای ناتۆیە. سوپای گەریلا، سوپای گەل، سوپای ژنان ئەمڕۆ ڕەگ و ڕیشەی ئەم دووەم و گەورەترین سوپایەی ناتۆیە هەڵدەکەنێنن. پارچە بوونی تێکەوتووە، زیانێکی زۆری پێگەیشتووە. لە ڕاستیدا ٤ ساڵە لە ٢٠١٩ وە ٤-٥ ساڵە بە هەموو جۆرە تەکنیکێک هێرش دەکاتە سەرمان. دەسەڵاتی خۆی بە هەموو شێوە و ڕێبازێک بەکاردەهێنێت، هەموو شێوازێکی دڕندانە دەگرێتەبەر. لە چەکی کیمیاییەوە تا هەموو جۆرە چەکێکی قەدەغەکراو، بەڵام ناتوانێت ئەنجام وەربگرێت. ئێستا گەریلا بە پێی راستی ئەم سەردەمە خۆیان مۆدێرن و پێشخستووە، بە چەمکی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک خۆیان بەرێکخستن کردووە، تاکتیک، چەمک و میتۆدی نوێیان خوڵقاندووە، لە ڕوانگەی تەکنۆلۆژییەوە خۆیان بەهێز کردووە و بەرەو پێشەوە دەچێت. لە ساڵی داهاتوودا تەنانەت لە باکوری کوردستانیش کاریگەری ئەم پێشکەوتنانە بە جددیی هەست پێدەکرێت.

من لەو باوەڕەدام کە گەریلا بە تێگەیشتن و میتۆدی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک خۆی سەر لەنوێ بنیات ناوەتەوە، ئەم تێکۆشانە، تێکۆشانێکی ڕەوایە و بەهێزەوە بەردەوام دەبێت.

هێرشە داگیرکەرییەکان: پەدەکە باشور دەفرۆشێت

لە باشوری کوردستان بە بەشداربوونی عێراق، شەر گواسترایەوە بۆ قۆناغێکی نوێ. لەسەر ئاستی ئەم شەڕە و دۆخی دوایی لە بەرەی گەریلا ئێوە چی دەڵێن؟

من ئەو هاوڕێیانەمان بە رێز، خۆشەویستی و پێزانینەوە یاددەکەمەوە کە لەماوەی رابردوودا لە زاپ و مەتینا شەهیدبوون. هەروەها سڵاو و خۆشەویستی خۆم ئاراستەی هەموو هاوڕێیانی خۆڕاگر، هێزەکانی یەژاستار و هەپەگە دەکەم. بە راستیش بە بۆنەی ١٥ی ئابەوە لەم ماوەیەی دواییدا شەپۆلێکی چالاکی زۆر بەهێز هاتنە ئاراوە. هەر بەو بۆنەوە پیرۆزبایی لە شەڕڤانان و فەرماندەکانی یەژاستار و هەپەگە دەکەم.

بەڕاستیش بەرخودانی بێوچان هەیە. هاوڕێیانی فیداییمان خۆڕاگری دەکەن، تێدەکۆشن. چالاکی بەهێز ئەنجام دەدەن و بەو جۆرە دەکەن کە ئەو شوێنەی سوپای تورک، سوپای داگیرکەر دەچێتە ئەو شوێنە، هەر لەو شوێنە دەچەقێت و دەگاتە بنبەست.

لە دۆخێکی شڵەژانی دەرونیدا دەژی. لە دۆخی هەنوکەییدا پەدەکەی خستەژێر رکێفەوە. هەروەها لە عێراقیش پشتیوانی وەرگرت. لە رێگەی ئەوەوە هەوڵیدا گەریلا پاکتاو بکات و باشوری کوردستان بە تەواوەتی داگیر بکات و بیلکێنێت بەخۆیەوە. دەوڵەتی تورک لەو پێناوەدا هەموو هێزی خۆی خستووەتەگەڕ. بەڵام ئەنجام بەدەستناهێنێت. لە هەموو شوێنێک گورزی گەورەی بەردەکەوێت. ئەو گورزانەشی بەری دەکەوێت لە کۆمەڵگە دەشارێتەوە. ئەوە بە شێوەی جیاجیا دەبینرێت. ئەوەش لە رای گشتیدا دەبینرێت. بەڵام بە وریاییەوە هەوڵ دەدات زیانە گیانیەکانی و ئەو گورزانە بشارێتەوە. ئێستا دەوڵەتی تورک سیاسەتی قڕکردن پەیڕەو دەکات. بەشێکی لەو سیاسەتەی قڕکردنیش لە باشوری کوردستانە. ئێستا لە باشوری کوردستان سیاسەتی قڕکردنی کوردان بەڕێوەدەبات. سیاسەتی داگیرکەری و لکاندنە. بەڕێوەبەری باشوریش خۆی لە خۆیدا لەناو خیانەتدایە، بەتایبەتیش پەدەکە. لەم کۆنسێپتەدا بەشێوەی هاوکاری بەشدارە و جێبەجێی دەکات. بەڵام هەندێک لایەن هەنرچەندە لەو پرسەشدا نەبن، وەک پێویست لەو راستیە تێناگەن. ئەو راستیە نابینین. دەبێت گەلەکەمان، رێکخراوەکانی دیکە لە باشور، یەنەکە، گۆران، رێکخراوە ئیسلامیەکان، زۆر لایەنی دیکە، کۆمەڵگە و عەشیرەتەکان جگە لە پەدەکە، ئەو راستیە ببینن؛ دەوڵەتی تورک ئێستا لە باشوریش سیاسەتی قڕکردن بەڕێوەدەبات. لە باشور سیاسەتی داگیرکەری و لکاندن بەڕێوەدەچێت. سیاسەتی میسقی میللی جێبەجێ دەکرێت. لەسەر عێراق سیاسەتی هەژمونگەرایی، ئیمپریاڵیستی بەرێوەدەبرێت. واتە ئەو راستیە پێویستە لەلایەن گەلی باشوری کوردستان، لەلایەن گەلەکەمانەوە، لەلایەن کۆمەڵگەی عێراقەوە، لەلایەن رۆشنبیرانەوە بە باشی بزانرێت و درکی پێبکرێت.

ئێستا دەبینن لە باشوری کوردستان، بەردەوام جوگرافیای بەهدینان دەسوتێنن. هەموو شوێنێک لەلایەن سوپای تورکەوە دەسوتێندرێت. ئاگری لە هەموو دارستانەکان بەردا، رەز، دێبەر و کێڵگەی گەل سوتێندرا. کوردستان بێ پسانەوە دەسوتێندرێت. هەموو گوندەکانیان بۆردومان کرد. واتە بە سەدان گوند جۆڵکران. باسی ٦٠٠-٧٠٠ گوند دەکرێت. واتە ئامانج لە باشوری کوردستان چۆڵکردنی ٦٠٠-٧٠٠ گوندە. واتە هەوڵ دەدات گوندەکان بە تەواوەتی بسوتێنێت. لە ساڵانی ٩٣-٩٤دا لە باکوری کوردستان زیاتر لە ٤ هەزار گوند سوتێندران و وێرانکران. ئێستاش هەمان شت لە باشوری کوردستان دەکەن. گوندەکان بۆردومان دەکرێن. گوندەکان بە فرۆکەی شەڕ بۆردموان دەکرێن. رەز و باخی گەل دەسوتێندرێن و بۆردومان دەکرێن. مەگەر لەوێ گەریلای لێیە؟ خۆی لە خۆیدا گەل دەڵێن، ماڵەکانمان، گوندەکانمان، رەزەکانمان، باخچەکانمان دەسوتێندرێن. لەوێ پەکەکە و گەریلای لێنییە. ئەم دەوڵەتە دوژمنی کوردانە. ئەم دەوڵەتە دوژمنایەتی لەگەڵ جوگرافیای کورداندا دەکات. دوژمنایەتی دار، ئاژەڵ و مێرووەکانی کوردستاندا دەکات. دوژمنی گۆڕی کوردەکانیشە. لەسەر گۆڕستانەکانیش قەرەقۆڵ و بنکەی سەربازی دروست دەکات. بە وتەیەکی دیکە مێژوو لەناودەبرێت. جوگرافیا لەناودەبرێت. یادگەی گەل، یادەوەری ئەوان لەناودەبرێت. ئەوە کۆمەڵکوژییە. ئەوەی ئیسرائیل دەیکات ئەویش دەیکات. سەد ساڵە لەوە خراپتر دەکات. ماوەی دە ساڵە ئاکەپە-مەهەپە، ئەرگەنەکۆن و رژێمی فاشیست ژەوە خراپتر دەکەن. ئێستا لەباشوری کوردستانیش ئەوە دەکات و پەدەکەش لەوەدا رۆڵ دەگێڕێت. بۆ نمونە لە راگەیاندنەکانی پەدەکە بڕوانن. کوردستان دەسوتێندرێت و وێران دەکرێت. بەڵام راگەیاندنەکانی پەدەکە خولەکێکیش هەواڵ لەسەر ئەوە ساز ناکەن. ئەوە بەلای ئەوانەوە بەهای هەواڵیشی نییە. کوردستان داگیردەکرێت، دەلکێندرێت، دەسوتێندرێت و وێران دەکرێت. یەک خولەک هەواڵی لەسەر دروست نەکرا. قسەکانی ئەردۆغان لە راگەیاندنی پەدەکەدا یەکەم هەواڵە. قسەکانی وەزیرەکانی ئەردۆغان وەک یەکەم هەواڵ دادەنرێن. لێدوانەکانی ئاکەپە-مەهەپە و دەوڵەت باخچەلی کە تینون بە خوێنی کورد، لە میدیای پەدەکەدا یەکەم هەواڵن. کوردستان وێران دەکرێت و دەسوتێندرێت. بەسیستماتیک جینۆساید ئەنجام دەدرێت. تاکە یەک هەواڵیش نییە، هەواڵێکی لەو جۆرە بەهای نییە و کاتێک خەڵک قسە دەکەن دەنگی گەل دەبرن. چاوی بەسەردا دەنوقێنن. بۆ نمونە بەورادەیە سووک بوون و بەو رادەیە بێشکۆبوون دەبێت؟ خیانەتیس تائاستێکە، خیانەتێک لەو ئاستەدا نەبینراوە. بەراستیش مرۆڤ نازانێت چۆن لەوە تێبگات.

بۆ وێنە، زۆر لایەنیش قسەیان لەسەر کرد… چۆن دەکرێت لە باشوری کوردستان تا کۆتایی بەم جۆرە بسوتێندرێت و وێران بکرێت، کەس ناتوانێت واتایەک بۆ ئەوە بدۆزێتەوە، بەڵام ئەوەی دەمەوێت بیڵێم، کاتێک بکەوێت بە تەواوەتی دەکەوێت. واتە کاتێک بوویتە خائین، تەواو دەبێت. مەگەر خیانەت سنوری هەیە؟ خیانەت هیج سنوورێکی نییە. ئەو قڕکردنەی کە ئێستا لەلایەن دەوڵەتی تورکەوە لە باشوری کوردستان دەکرێت، لە سیاسەتی داگیرکەری و لکاندندا دەبینرێت. رێککەوتنەکانیش بەو جۆرەن. باشوری کوردستان پێشکەش بە دەوڵەتی تورک کراوە واتە فرۆشراوە. کاربەدەستانی دەوڵەتی تورک، کاربەدەستانی رژێمی ئاکەپە-مەهەپە بەردەوام باس لە ٤٠-٤٥ کیلۆمەتر دەکەن. دەڵێن ٤٠-٤٥ کیلۆمەتر، دەڵێن پەدەکە و عێراق فرۆشتوویانە بە ئێمە. ئەوە بۆ ئێمەیە. دەڵێن ئێمە لەوێ هەرێمی دابڕاو ساز دەکەین. ئێمە لەوێ جێگیر دەبین، دەیلکێنین. هەموو رۆژێک لە تەلەفزیۆندا بە روونی دەیڵێن. بەڵام لە کردەوە مەیدانییەکان، ئاستی هێرشەکان و رووداوەکانەوە درکی پێدەکرێت کە ئەوە ٤٠-٤٥ کیلۆمەتر نییە. بۆ نمونە هەندێک زانیاریمان پێگەیشتبوو. کردەوەکان و رەوتی پێشهاتەکان ئەو زانیاریانە پشتڕاست دەکاتەوە. لە راستیدا هەرێمێکی زیاتر لە موسڵیان بە دەوڵەتی تورک فرۆشتووە. هەندێک لایەن ئەو راستیە دەڵێن. هەندێک زانیاریش لەبارەی ئەو بابەتەوە بەردەستن. بەڵام کردەوەکانی ئێستا ئەو زانیاریانە پشتڕاست دەکەنەوە. واتە لە موسڵ زیاتر بە دەوڵەتی تورک پێشکەشکراوە و فرۆشراوە. هەڵبەتە چەندە لە موسڵ زیاتر ئەوە بابەتێکی دیکەیە. دوای ئەوەی ئەو ناوچانە داگیردەکات، خۆی لە خۆیدا موسڵ و کەرکوک دەگرێت. لەبەر ئەوەی ستراتیژەکە ئەمەیە، ستراتیژیەکە بە دڵنیاییەوە میساق-میللییە. ئامانجەکە داگیرکردن و لکاندنی تەواوی باشوری کوردستانە بە موسڵ و کەرکوکیشەوە. ئەمەش بۆ سەپاندنی هەژموونییەتی بەسەر عێراقەوە. بۆ سەپاندنی هەژموونی سیاسی، ئابوری و سەربازییە. بە دەربڕینێکی دیکە، ئامانج ئەوەیە کە تەواوی عێراق بخاتە لەپی دەستیەوە. بۆ نمونە ئێمە لەبارەی ئەو ‘رێگەی گەشەپێدان’ەوە وتمان، ئەوە پرۆژەی رێگەی داگیرکەرییە. ئێستا ئەو قسانەمان پشتڕاست دەبنەوە. بە پاساوی ئەو رێگەیە، لە هەموو شوێنێک هێزی سەربازی رێکدەخات. هێز رەوانەی هەموو شوێنێک دەکات. لە هەموو شوێنێک هەواڵگری رێکدەخات. هەموو شوێنێک داگیردەکات. داگیرکەری لە هەموو شوێنێک بڵاودەکاتەوە و رەوایەتی پێدەدات. کەس دەنگی لێوەنایات. ئێستا پلانی ١٥ی ئابیان داناوە یاخود بە ئەگەرێکی گەورە پلانی دوای ئەوەیان داناوە. شاندێک لە عێراقەوە دەچێتە تورکیا. دیدار ئەنجام دەدەن. لەئێستاوە دیارە سات و سەودای نوێ دەکەن، لەماوەیەکی نزیکدا ئەوە هەڵدەسەنگێنین. عێراق بڕیاریدا بە داخستنی سێ پارتی سیاسی. ئێستاش لە هەموو شوێنێک هێزەکانی پاسەوانی سنوری خستووەتە ئامادەباشییەوە. لەناو جموجۆڵی زۆر ئاژاوەگێریدا دەجوڵێنەوە. هێرشەکانیان زیاد کردووە، دوای هەموو ئەوانە شاندەکە دەچنە تورکیا. ئەوان لە تورکیا سات و سەودای نوێ دەکەن. دەڵێت من ئەوەم کردووە و داوای شتێک لە تورکیا دەکات. شتی دیکە دەکات. بە شێوەیەکی کراوە ئەوە دەبینرێت، شتی لەو جۆرە چەپەڵ، زۆر قێزەون دەکرێت و سات و سەودا لەسەر بەهاکانی کوردان دەکرێت، لەسەر خوێن و ژیانی کوردان دەکرێت. کوردەکان لەپێناو بەرژەوەندی سیاسی و ئابوریی چەپەڵ قوربانی دەکرێن. دەیانەوێت ئایندەی گەلی کورد تاریک بکەن. دەیانەوێت بەهای گەلی کورد کە لە ئەنجامی تێکۆشانی ٥٠ ساڵەدا بەدەستهێنراوە، لەناو ببەن و دەیانەوێت سیاسەتی قڕکردن، لکاندن و داگیرکەری بگەیەننە ئەنجام. پلانێکی چەپەڵی بەو جۆرە بەڕێوەدەبەن. هەربۆیە روونە کە عێراق لە سەر بنەمای بەرژەوەندیی چەپەڵی سیاسی و ئابوری لەو چەشنە لەگەڵ تورکیا لەناو سات و سەودای قێزەوندایە. راستیەکی بەو جۆرە دەبینرێت، حکومەتی ئێستای عێراق بەو جۆرە دەڕوانێت. دەبێت ئێستا بەراستی کۆمەڵگای کورد لەسەر ئەو بابەتە وشیاربێت.

ناڕەزایەتیەکان لاوازن، دەبێت قیامەت هەڵسێندرێت

بۆ نمونە لە باشوور ناڕەزایەتی لاوازن. ئەمەش لە کاتێکدایە کە لە سەر باشور سیاسەتی قڕکردن، داگیرکەر و لکاندن جێبەجێ دەکرێت. پێویستە گەلەکەمان قیامەت هەڵسێنێت. ئەوەی ئێستا دەکرێت ئەنفالە. واتە ئەو هێرشانەی دەکرێن درێژکراوەیە کۆمەڵکوژی هەڵەبجەیە. ئەوەی سەدام لە باشور کردوویەتی ئێستا ئەردۆغان-باخچەلی دەیکەن. وەک چۆن گەلەکەمان لە دژی هەڵەبجە و ئەنفال هەڵوێستی نیشاندا، دەبێت لە دژی هەڵەبجە و ئەنفال کە ئەردۆغان و باخچەلی ئەنجامی دەدەن، هەمان هەڵوێستیان هەبێت. هەمان شتە، درێژکراوەی ئەوەیە. لەو رووەوە رێکخراوە سیاسیەکان، گوشار لە گەل دەکەن، پەدەکە بە تایبەتی گوشار دەکات، ئەوانەی خۆڕاگری دەکەن و ناڕەزایەتی دەردەبڕن لەلایەن دەوڵەتی تورکەوە دەکوژرێن، یاخود خۆیان دەیکوژن. بەو رێگە و رێبازانە شەڕی تایبەت بەرێوەدەبەن. پرسی ئایندە، هەبوون و ئازادی گەلەکەمان لەئارادایە.

دەبێت گەلەکەمان سەر بۆ گوشاری لەو چەشنە نەوی نەکات. کەسانی زانا، دنیادیدەن، دەخوێننەوە، درک بە سیاسەتی هەنوکەیی دەکەن، ئاست، ناوەرۆک و چوارچێوەکە درک پێدەکەن، دەبێت بە شێویەەکی بەهێز ناڕەزایەتی دەرببڕن. دەبێت هەڵوێستیان هەبێت.

لەم واتایەدا بە راستیش سیاسەتێکی مەترسیدار لەسەر باسور پەیڕەو دەکرێت. واتە بابەتەکە پەکەکە یاخود شتێکی دیکە نییە. بابەتەکە ئەوەیە کە قەوارەی باشور بە تەواوەتی لەناوببرێت. لەباشور قڕکردن ئەنجامدراوە. لە باشور داگیرکردن و لکاندن هەیە. تواندنەوەی کولتوری هەیە. واتە تەنیا لە رێگەی بەکارهێنانی زمانی کوردییەوە ناتوانن بەر بە تواندنەوەی کولتوری بگرن. بەراستیش ئێستا کولتوری کورد و بەهاکانی لەناودەبرێن. بێهەڵوێستییەکی بەو جۆرە، بێدەنگیەکی بەو جۆرە و بێهەستیەکی بەو جۆرە چۆن دەکرێت شرۆڤە بکرێت! ئایا ئەو هەڵوێستە، هەڵوێستی کۆمەڵگەی خاوەن هەست و کاردانەوەی وڵاتپارێزییە؟ بەو جۆرە نابێت. ئایا دەبێت هەڵوێستی رووناکبیران لە باشور ئەوە بێت؟ بەدڵنیاییەوە بەجۆرە نابێت. ئایا دەبێت هەڵوێستی پارتە سیاسیەکان کە خۆیان بە وڵاتپارێز دادەنێن بەم جۆرەبێت؟ نابێت. بێدەنگی بە واتای هاوکاریکردنی ئەم سیاسەتەی قڕکردن، داگیرکەری و لکاندنە. ئەوە مایەی قەبوڵکردن نییە و نابێت قەبوڵ بکرێت. لەسەر ئەو بنەمایە دەبێت گەلەکەمان مامەڵەیەکی زۆر بەهێز نیشان بدات.

دەبێت رۆشنبیران لە کوردستان، باشوری کوردستان و عێراق و ناڕەزایەتییەکانیان بە شێوەی بەهێز نیشان بدەن. لەو بابەتەدا دەبێت گەلەکەشمان خاوەنداری لەوە بکەن. دەبێت بەهاکانیان، هەبوون و ئازادییان بپارێزن. پێویستە لە بەرامبەر ئەوەدا هەڵوێستێکی بەهیز نیشان بدەن.