٧ ئەیلول ٢٠٢٣

کەجەکە: دەوڵەتی داگیرکەری تورک دەیەوێت لە عێراق و سوریا درێژە بە داگیرکارییەکەی بدات

کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) دوای تیرۆرکردنی حوسێن تورەلی له دهۆک ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیاندراوەکەدا سەرنج خراوەتە سەر پرۆسەی هەڵبژاردن و ئەگەری ئەو ئاژاوەگێڕییانە، کە دەوڵەتی تورک ئەنجامیان بدات.

کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە: “دەوڵەتی تورک هەم لە عێراق و هەم لە سوریا، مافی سەروەری هەردوو وڵاتەکەی پێشێل کردووە، دەیەوێت داگیرکارییەکەی لە عێراق و سوریا درێژە پێ بدات”.

کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە، دەربارەی ڕووداوەکانی کەرکوک و دەیرەزۆر، ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە.

کەجەکە دەڵێت: “پاش هێرشەکانی داعش، عێراق و سوریا بە پشێوییەکی مەزندا تێپەڕین، تا ئێستاش سەقامگیر نەبوون، ئێستەش کەرکوک و دەیرەزۆر ڕادەکێشرێنە نێو گرژی و شەڕێکی نوێ.

دیارە گرژییەکانی کەرکوک و دەیرەزۆر خۆڕسک نییە، ئەم گرژییە ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە سەردانی هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیاوە هەیە کە ٢٢-٢٤ی ئاب سەردانی بەغدا و هەولێری کرد. لێدوانەکانی تەیب ئەردۆغان و هاکان فیدان لە هەردوو گۆڕەپانەکە، لە هەمان کاتدا نیاز و چاوەڕوانییەکانی دەوڵەتی تورک دەردەخەن”.

لە درێژەی ڕاگەیاندراوەکەی کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکەدا هاتووە:

“هاکان فیدان بانگەشەی ئەوەی کرد، ئەو شەڕەی لە کەرکوک هەڵگیرسا و بەهۆیەوە ٤ کەس مردن، بە دەسپێخەریی پەکەکە بووە. هەروەها ئەردۆگان، وەختێک لە ڕوسیا دەگەڕێتەوە، سەبارەت بە شەڕ و گرژییەکانی دەیرەزۆر ڕایگەیاند، پێشهاتێکی زۆر باش و گونجاوە، بەم شێوەیە پشتیوانی خۆی دەربڕی بۆ ئەو چەتانەی ئەم شەڕەیان دەستپێکردووە.

دەوڵەتی تورک لە عێراق و سوریا، مافی سەروەری هەردوو وڵاتەکە پێشێل دەکات و لە هەردوو وڵاتەکەدا لە ئاستی داگیرکاریدایە، وەک داگیرکردنی قوبرس لە ساڵی ١٩٧٤، دەیەوێت داگیرکاری خۆی لە عێراق و سوریا بەم شێوەیە درێژە پێ بدات. هاکان فیدان ئەوکاتەی سەرۆکی میت بوو، کوشتن و کۆمەڵکوژی و هەموو جۆرە ڕێبازێکی شەڕی قێزەون و ئیستیفزازی بەکاردەهێنا، ئێستە ئەم کارە قێزەونانەی بەناوی وەزیری دەرەوە و لەژێر ناوی دیپلۆماسیەت درێژە پێ دەدات.

بەرەی تورکمانی و پەدەکە ڕاستەوخۆ لەگەڵ میت کاردەکەن

لە کەرکوک، کورد و عەرەب و تورکمان و ئاشوری-سوریانی و ئەرمەن، سەدان ساڵە پێکەوە دەژین. هاکان فیدان و تەیب ئەردۆگان ناوی وەک “زێدی تورک” و “شاری تورکمان” بەسەر شارەکەدا دەبڕن؛ تاوەکو ئامانجە داگیرکاری و کۆڵۆنیاڵیستییەکانیان بشارنەوە، پەدەکە و بنەماڵەی بارزانی بەکاردەهێنن. ئەم ساڵانەی دوایی دەیانەوێت کەرکوک بکەنە ناوەندی سیخوڕێتی میت و ئیستیفزاز و ڕەوایەتیدان بە داگیرکاری و نیشتەجێبوون لە باشوری کوردستان. کەرکوک هەر لە کۆنەوە چەندین ئیتنیک و باوەڕ و چاندی جیاوازی لەنێو خۆیدا هەڵگرتووە، بە هەوڵی تورکیا خەریکە دەکرێتە ناوەندی شەڕ و گرژی.

بەرەی تورکمانی و بەرپرسانی پەدەکە ڕاستەوخۆ لەگەڵ میت کاردەکەن. هەوڵدەدەن ڕەوایەتی بدەنە دیکتاتۆرییەتی ئەردۆگان و دەوڵەتی تورک کە لەناو جڤاکی عێراق و حکومەتی بەغدا بێ نرخە.

تورکیا لەڕێگەی هەندێک کەسایەتی تورکمانەوە کە کردوونی بە چەتە و لەبندەستی خۆیدان، هەروەها بە پشتگیری بنەماڵەی بارزانی، دەیەوێت فشار لە ئیدارەی بەغدا بکات. کەرکوک شارێکی ناوازە و دەوڵەمەندە، بە مێژوو و ڕاستی جڤاکی و هەمەڕەنگییەکەی خاوەنی ئەزموونێکی ژیانە. بۆیە نابێت ڕێگە بدرێت دەوڵەتی فاشیستی تورک و هاوپەیمانەکانی شارێکی ئاوا ناوازە بکەنە گۆڕەپانی کرێخۆری و بەڕێوەبردن و کەرەستەی دەسەڵاتی خۆیان. پێویستە گەلانی کەرکوک لە بەرامبەر هەموو جۆرە دەستوەردانێکی دەرەکی و دژی ئەو سیاسەتە داگیرکاریانەی دەیانەوێت گەلان بدەن بەگژ یەکتردا هەڵوێست وەربگرن، بناغەی ژیانی هاوبەشیان و ئیدارەی خۆیان بەهێز بکەن و کەرکوک بکەنە قەڵای ئاشتی و برایەتی و دیموکراسی و ئازادی. خۆیان ڕێکبخە و تێکۆشان بکەن.

دابەشکردنی کەرکوک بۆ سەر خاک و گەڕەک و بیروباوەڕ و ئیتنیک و نفوس و ژمارەی دانیشتووان، موزایەدەیەکە بۆ داهاتی نەوت، ئەمەش کەرکوک، هەروەها عێراق دەخاتە نێو قەیرانەوە.

گەل، ئیتنیکی جیاواز، باوەڕ و ئایینی جیاواز، ژنان و گەنجانی کەرکوک توانای ئەوەیان هەیە پێکەوە ژیانێکی هاوبەش لە کەرکوک بنیات بنێن، لەنێو ئاشتی و ئارامیدا ئیرادەی ژیان پیشان بدەن و خۆیان بەڕێوەببەن.

ئەوانەی ئاشتی و ئارامیان بۆ کەرکوک دەوێت، تاکە کارێک بتوانن بیکەن ئەوەیە، دژی داگیرکارییەکانی دەوڵەتی تورک لە عێراقدا بوەستنەوە. دەبێت ٩٠ قەرەقۆلەکەی تورک لەسەر خاکی عێراق دەربکرێن. تورکیا هەولێری کردووە بە باخچەی پشتەوە، بۆیە دەبێت هەڵوێستێک لە دژی هەژموونی ئابووری و چاندی و سیاسی تورکیا بەسەر باشووری کوردستاندا پیشان بدرێت. پاش ئەوەی داگیرکاریی دیکتاتۆریەتی ئەردۆگان و دەوڵەتی تورک لەسەر خاکی عێراق کۆتایی هات و لە کەرکوک دوورخرایەوە، ئەوکات ئارامی لە عێراق، کەرکوک، سوریا، لیبیا، هەروەها لە هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوین دێتە کایەوە”.